.png)
De systemische impact van een scheiding: wat er in de onderstroom meespeelt
- Tiffany Pergens
- 23 okt
- 3 minuten om te lezen
Een scheiding wordt vaak gezien als een praktische breuk: twee mensen gaan uit elkaar, afspraken over zorg en financiën worden gemaakt, en ieder gaat zijn eigen weg. Maar vanuit systemisch perspectief is een scheiding nooit alleen een juridische of relationele gebeurtenis. Het raakt diepere lagen in het familiesysteem en kan sporen nalaten die voelbaar zijn bij partners, kinderen en zelfs in de generaties daarna.
Scheiding in het systeem
In een familiesysteem heeft iedereen een plek: partners, kinderen, grootouders, zelfs eerdere relaties. Wanneer een scheiding plaatsvindt, komt de ordening onder druk te staan. Wie hoort waar? Welke rollen verschuiven? En wie of wat krijgt geen plek meer?
Veel spanningen na een scheiding ontstaan niet door de scheiding zelf, maar doordat het systeem onbewust in disbalans raakt: iemand wordt buitengesloten, een rol wordt overbelast, of er blijft onuitgesproken pijn hangen.
De belangrijkste systemische bewegingen
Ordening: Partners die ooit gekozen hebben voor elkaar, blijven altijd verbonden door de relatie die er wás. Als die band ontkend wordt (“ik wil niets meer met jou te maken hebben”), raakt de ordening verstoord. Zeker kinderen voelen dit, omdat zij voortkomen uit die verbinding.
Balans in geven en nemen: In veel scheidingen is er een gevoel van ongelijkheid: de een “heeft meer gegeven” of “meer geleden”. Als die balans niet wordt erkend, blijft er wrok of schuld bestaan, wat doorwerkt in de relatie met de kinderen of nieuwe partners.
Binding: Een scheiding kan de binding doorbreken: met elkaar, met de families van herkomst, of zelfs met de kinderen. Binding herstellen betekent ruimte geven aan ieders plek — ook aan de ex-partner, want zonder die erkenning kan het systeem niet rustig worden.
Compleetheid: Een scheiding laat vaak iets onafs achter: beloftes, dromen, of pijn die niet is uitgesproken. Wanneer dat onzichtbaar blijft, kan het systeem blijven zoeken naar herstel, soms via de kinderen. Rouw en erkenning zijn nodig om de breuk te integreren en het systeem weer heel te maken.
De impact op kinderen
Voor kinderen is een scheiding een systemische uitdaging. Zij voelen intuïtief dat beide ouders deel van hen zijn. Als één ouder wordt buitengesloten of negatief wordt neergezet, kunnen kinderen dit ervaren alsof een deel van henzelf wordt afgewezen. Ze kunnen dan onbewust gaan compenseren: zorgen voor de ouder die het “moeilijker heeft”, de vrede bewaren, of zich terugtrekken om geen partij te hoeven kiezen.
Hoe heling mogelijk wordt
Een scheiding hoeft niet te betekenen dat het systeem blijvend ontwricht is. Heling begint met erkenning:
Erken dat er ooit liefde en verbinding was, ook al eindigt de relatie.
Geef iedere ouder, ieder kind en ook eerdere partners hun plek.
Spreek uit wat nog onaf voelt, zodat het niet onzichtbaar in de onderstroom blijft hangen.
Zorg dat kinderen beide ouders mogen liefhebben, zonder loyaliteitsconflict.
Een scheiding sluit een hoofdstuk af, maar het systeem blijft bestaan. Partners kunnen ex worden, maar ouders blijven altijd ouders. Wanneer we de systemische principes van ordening, balans, binding en compleetheid meenemen in het proces, kan een scheiding niet alleen verlies zijn, maar ook een nieuwe ordening brengen: helder, eerlijk en met meer ruimte voor ieder om verder te leven.
Ga jij nu door dit proces heen? En voel jij dat je een systemische blik op jouw situatie wil toepassen? Dat kan! Bekijk hier de mogelijkheden voor jou: Coachingsaanbod | Transformatiecoach I Maastricht
Liefs Tiffany Pergens | De Transformatiecoach | Maastricht
Opmerkingen