.png)
Wat is een organisatieopstelling?
Een organisatieopstelling is een onderzoeksmethode met als doel inzicht te krijgen in de dynamiek van de organisatie en jouw binnen deze organisatie. Het gaat verder dan het operationeel niveau en laat onbewuste relaties en patronen zien die het optimaal functioneren van de organisatie of delen van de organisatie in de weg kunnen staan. Een organisatieopstelling is ook wel een ruimtelijke weergave van een organisatie, waarin medewerkers, teams, afdelingen, klanten, producten of doelen (vertegenwoordigd door ‘representanten’) in de ruimte worden opgesteld in verhouding tot elkaar. Organisatieopstellingen worden gebruikt als diagnose instrument om transformaties te bewerkstelligen in mensen en organisatie. Maar ook voor teamontwikkeling, strategie en beleidsvraagstukken, leiderschapsvraagstukken, visieontwikkeling en als onderdeel van een training, workshop, opleiding of programma.
De methode organisatieopstelling is gebaseerd op de familieopstellingen en systemisch werk van de Duitse Bert Hellinger. Hij ziet een familie als een systeem dat bestaat uit onderdelen die als geheel samenwerken. Deze uitspraak is ook toepasbaar in organisaties, want een organisatie is ook een systeem met een eigen dynamiek t.o.v. haar omgeving. Organisaties hebben ook hun eigen overlevingsmechanismen zoals:
Een organisatiesysteem wil compleet zijn. Alles hoort bij het organisatiesysteem en dient erkent te worden, de leuke en de minder leuke dingen;
Er is duidelijke ordening in leidende principes, doelen en hiërarchie. Voor iedere professional is er een duidelijke plek in de organisatie die voldoende vrijheid en ruimte geeft om zijn functie uit te voeren;
Vitaliteit staat hoog op de agenda: een balans in uitwisseling van energie. Je kunt daarom spreken van grote vitaliteit als er een gezonde uitwisseling is tussen professionals onderling en de organisatie. Nemen en geven zijn dan in balans.
Hoe werkt een organisatieopstelling?
Net zoals familieopstellingen werkt een organisatieopstelling in groepsverband. Iemand brengt een thema of vraag in en nodigt daarna deelnemers uit om zichzelf en andere leden van de organisatie te vertegenwoordigen, deze worden representanten genoemd. Hierna plaatst de vraaginbrenger de representanten in de ruimte. Wat er dan opgesteld staat is het innerlijk beeld over de organisatie. De vraaginbrenger gaat hierna samen met de begeleider onderzoeken waar de balans is verstoord en wat dit voor gevolgen heeft op zijn of haar functioneren. De begeleider kan hierbij een keuze maken uit verschillende soorten interventies, voorbeelden daarvan zijn: representanten kunnen verplaats worden, er kunnen representanten toegevoegd worden en de representanten kunnen uitspraken doen over de relatie. Deze interventies moeten uiteindelijk leiden naar een opstelling die weer in balans is en de vraaginbrenger energie geeft om optimaal te kunnen functioneren.
Wanneer pas je organisatieopstellingen toe? En wat haal je er uit?
Organisatieopstellingen kunnen effectief zijn bij verschillende soorten vragen of problemen. Je kunt denken aan vraagstukken over leiderschap, het continu terugkomen van onderling gedoe, lage omzet of een onverklaarbaar hoog ziekteverzuim. Verder zijn de organisatieopstellingen toepasbaar op verschillende lagen in de organisatie, bijvoorbeeld binnen afdelingen, tussen afdelingen of tussen verschillende managementlagen. Wat kan je allemaal waarnemen en ophalen uit een opstelling? Zowel uit het geheel als uit de delen. Zowel uit wat je ziet als uit de informatie die representanten terug geven. Heel veel waardevolle informatie.
Een paar voorbeelden:
Is het systeem of de delen op de binnenwereld of de buitenwereld gericht?
Zijn de delen op elkaar gericht of van elkaar af? Kunnen ze elkaar zien?
Wat laten de representanten zien met hun lichaam? En klopt dat met wat ze zeggen.
Of laten ze juist iets anders zien dan wat ze zeggen? En wat zegt dat?
Welke delen of elementen brengen dynamiek, beweging of levenslust?
En welke delen of elementen halen de beweging uit het systeem of voegen niets toe?
Wat wordt er gemist?
Hoe oud is iets? Is het soms van heel lang geleden? Iets uit de historie van het bedrijf?
Staat er iets in de weg?
Welke ordening is logisch of beter?
Waar staat iets of iemand voor? Of waar is iets of iemand mee verbonden?
Je kan scenario’s testen in een opstelling, achter keuzes kijken die je nog wil maken, schuiven met delen om te zien wat het doet met het geheel. Zo zie je ook wat niet werkt of geen oplossing biedt. Of wordt zichtbaar wat niet meer levensvatbaar is.
Wil jij ook aan de slag met een organisatieopstelling in jouw organisatie? Bekijk dan hier de mogelijkheden en neem gerust vrijblijvend contact met mij op voor de mogelijkheden.
Liefs, Tiffany Pergens | De Transformatiecoach | Maastricht
Kommentare